અમદાવાદઃ ગુજરાત હાઈકોર્ટે ગુરુવારે રાજ્ય સત્તાવાળાઓને એક PIL પર નોટિસ પાઠવી હતી જેમાં ફરિયાદ કરવામાં આવી હતી કે સુરત જિલ્લામાં IVF કેન્દ્રો લિંગ નિર્ધારણમાં સામેલ છે અને કાયદાની જોગવાઈઓને અવગણે છે, જે સ્ત્રી ભ્રૂણ હત્યા તરફ દોરી જાય છે. અરજદાર એનજીઓ, અપમૃત્યુ નિવારણ સહાય, દલીલ કરે છે કે સુરતમાં IVF કેન્દ્રો વધી રહ્યા છે.
ગુજરાત હાઇકોર્ટે ગુરુવારે રાજ્ય સત્તાવાળાઓને એક PIL પર નોટિસ જારી કરી હતી જેમાં ફરિયાદ કરવામાં આવી હતી કે સુરત જિલ્લામાં IVF કેન્દ્રો લિંગ-નિર્ધારણ અને કાયદાની જોગવાઇઓને અવગણવામાં સામેલ છે, જે સ્ત્રી ભ્રૂણ હત્યા તરફ દોરી જાય છે.
અરજદાર એનજીઓ, અપમૃત્યુ નિવારણ સહાય, દલીલ કરે છે કે ઇન-વિટ્રો પ્રજનનક્ષમતા (IVF) કેન્દ્રો સુરતમાં વધી રહ્યા છે, જે ભારતમાં સૌથી ખરાબ જાતિ ગુણોત્તર ધરાવતું શહેર છે. પ્રિ-કન્સેપ્શન અને પ્રિ-નેટલ ડાયગ્નોટિક ટેક્નિક્સ (પ્રોહિબિશન ઑફ સેક્સ સિલેક્શન) એક્ટ લાગુ કરવાની જવાબદારી સોંપવામાં આવેલા અધિકારીઓ તેમના કામમાં ઉદાસીન છે અને IVF કેન્દ્રોની આડમાં લિંગ-નિર્ધારણ અનચેક થઈ રહ્યું છે, અરજદારના એડવોકેટ ઝુબિન ભરડાએ રજૂઆત કરી હતી.
કોર્ટ સમક્ષ પીઆઈએલ વાંચે છે, “ગુજરાતમાં, ખાસ કરીને સુરત શહેરમાં વંધ્યત્વ ક્લિનિક્સને મશરૂમ બનાવવાની મંજૂરી આપવાની આડમાં, તેઓ ખુલ્લેઆમ માત્ર નિર્ધારણ જ નહીં પરંતુ ગર્ભના જાતિની પસંદગીની મંજૂરી આપી રહ્યા છે, જેના પરિણામે ગંભીર પરિણામો આવવાની સંભાવના છે અને લિંગ ગુણોત્તર ઘટવાની ક્યારેય ન સમાપ્ત થતી અસર “
PC&PNDT કાયદાના કડક અમલ માટે અને સ્ત્રી ભ્રૂણ હત્યા ટાળવા માટે લિંગ નિર્ધારણને ચકાસવા માટે, સરકારે વિવિધ સત્તાધિકારીઓની નિમણૂક કરી છે.
અરજદારે શહેરમાં IVF કેન્દ્રોને મશરૂમ બનાવવાની મંજૂરી આપવામાં સત્તાવાળાઓ તરફથી શિથિલતા અંગે ફરિયાદ કરી હતી, જ્યાં તબીબી વ્યાવસાયિકો પુરૂષ ભ્રૂણને પસંદગીયુક્ત રીતે રોપવા માટે પ્રી-ઇમ્પ્લાન્ટેશન જિનેટિક ડાયગ્નોસિસ (PGD) નો ઉપયોગ કરી રહ્યાં છે.
આ માત્ર IVF પ્રક્રિયાનો દુરુપયોગ છે. વકીલે દલીલ કરી હતી. જો કે PC-PNDT એક્ટ ખૂબ જ સખત છે, તેમાં IVF કેન્દ્રોમાં ગર્ભના લિંગ નિર્ધારણને મંજૂરી આપવા માટે ઘણી છટકબારીઓ છે. આનુવંશિક પરીક્ષણ પ્રયોગશાળાઓનું નિયમન કરવાની જરૂર છે,” તેમણે ઉમેર્યું.
પીઆઈએલમાં સુરત જિલ્લામાં પીસી એન્ડ પીએનડીટી એક્ટ શા માટે નબળી રીતે લાગુ કરવામાં આવે છે તે સમજાવવા અને IVF કેન્દ્રોને લિંગ નિર્ધારણ હાથ ધરીને ક્લિનિકલ હેતુઓના આડમાં કાયદાની જોગવાઈઓને નિરાશ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવતી નથી તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે અધિકારીઓને નિર્દેશ માંગવામાં આવ્યો હતો.
અરજદારે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે જો હાઇકોર્ટ સત્તાવાળાઓને આ IVF કેન્દ્રો દ્વારા છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં જન્મેલા પુરુષ અને સ્ત્રી બાળકોનો ડેટા રજૂ કરવા કહે તો પરિસ્થિતિ સ્પષ્ટ થઇ જશે એનજીઓએ ચીનમાંથી પોકેટ- સાઇઝ અલ્ટ્રાસાઉન્ડ મશીનોની આયાત પર અપવાદ લીધો હતો જેનો IVF કેન્દ્રોમાં દુરુપયોગ થાય છે અને ક્લિનિકલ સેવાઓના આડમાં લિંગ નિર્ધારણ કરતા IVF કેન્દ્રોના લાયસન્સ રદ કરવાની માંગણી કરી હતી.
હાઈકોર્ટે અધિકારીઓ પાસેથી 12 જૂન સુધીમાં જવાબ માંગ્યો છે.
